Dystanse budowlane – wszystko, co musisz o nich wiedzieć

Dystanse w budownictwie stosowane są jako “dodatek” do zbrojenia konstrukcji żelbetowej, a ich celem jest zachowanie odpowiedniej otuliny betonowej wokół zbrojenia, jaką chcemy uzyskać w danym elemencie konstrukcyjnym. I tak na przykład w przypadku stropu żelbetowego wylewanego na budowie, mamy szczegółowe informacje zawarte w projekcie konstrukcyjnym. Informacje takie dotyczą klasy betonu, gatunku stali, ilości i rozstawie prętów zbrojeniowych w siatce górnej i dolnej zbrojenia, jak również podana jest odpowiednia otulina betonowa, najczęściej w mm. W przypadku stropu otulina betonowa jest odległością od krawędzi dolnej siatki zbrojenia do deskowania lub krawędzi górnej siatki zbrojenia do całkowitej wysokości stropu. Konsekwencją niezachowania odpowiedniej otuliny, najczęściej są widoczne spękania na suficie lub posadzce, a co za tym idzie to nieprawidłowa praca danego elementu w całej konstrukcji. Chcąc tego uniknąć, stosujemy odpowiednie “dystanse” które przez wzgląd na materiał możemy podzielić na dystanse z tworzyw sztucznych, betonowe i metalowe lub ze względu na przeznaczenie na poziome (stropy) i pionowe (ściany oraz słupy żelbetowe).

Dystanse betonowe najczęściej mają zastosowanie tam, gdzie występują duże obciążenia tj. drogi, mosty, płyty i ławy fundamentowe oraz stropy piwnic w budownictwie kubaturowym. Natomiast dystanse z tworzyw sztucznych używamy do lżejszych konstrukcji tj. budownictwo jednorodzinne, stropy w kondygnacjach mieszkalnych w budownictwie kubaturowym.

Z czego wykonane są dystanse zbrojeniowe?

Istnieje kilka rodzajów dystansów zbrojeniowych, z których każdy ma swoje unikalne właściwości i zastosowania.

1. Dystanse z tworzywa sztucznego:

Dystanse z tworzywa sztucznego, często wykonane z polichlorku winylu (PVC) oraz z polipropylenu (PP) są lekkie, trwałe i odporne na korozję. Ich głównym celem jest zapewnienie równomiernego odstępu między zbrojeniem a formą betonową. Dzięki swojej trwałości i odporności na wilgoć są idealne do zastosowania w miejscach, gdzie konieczna jest ochrona przed korozją.

Warto zwrócić uwagę, że dystanse z polipropylenu wykazują doskonałe właściwości użytkowe, choć ich cena jest nieco wyższa. Ich złożona konstrukcja umożliwia skuteczniejsze zatopienie ich w betonie, co przekłada się na stabilność połączenia. Te tworzywa sztuczne charakteryzują się także wysoką odpornością na obciążenia, są odporne na działanie mrozu, nie wchłaniają wilgoci i zachowują integralność w obliczu nagłych zmian temperatury.

Często w ich konstrukcji można dostrzec różnego rodzaju elementy poprawiające ich stabilność oraz zaciski umożliwiające pewne mocowanie prętów zbrojeniowych, co zapewnia, że zbrojenie nie przemieści się w trakcie procesu betonowania. Elastyczność tych materiałów pozwala na łatwe dostosowanie ich kształtu, co sprawia, że są one użyteczne zarówno w zakładach prefabrykacji, jak i na placach budowy. Dla przykładu, gwiazdka dystansowa pozwala na pewne zatrzymanie prętów, co gwarantuje szczególną stabilność całej konstrukcji zbrojenia.

Drugim najbardziej popularnym dystansem używanym na budowie jest baryłka dystansowa znana również jako baryłka zbrojeniowa. Szczególnie stosowana przy wznoszeniu konstrukcji żelbetowych. Jest to element o cylindrycznym kształcie, który ma za zadanie utrzymywać odpowiednią odległość między prętami zbrojeniowymi lub elementami konstrukcyjnymi podczas procesu betonowania.

W jakich odległościach należy układać dystanse plastikowe?

Jeśli chodzi o liczbę dystansów do ułożenia, średnio powinno się używać od 4 do 8 sztuk na każdy metr kwadratowy, co przekłada się na odstęp wynoszący około 40-100 cm. Zaleca się zwiększenie ich ilości na krawędziach zbrojenia, aby zapewnić dodatkową stabilność i pewność, że całość będzie trzymać się w właściwej pozycji. Warto pamiętać, że odpowiedni dobór i ułożenie dystansów stanowi kluczowy element procesu budowlanego, który ma wpływ na trwałość i niezawodność całej konstrukcji.

2. Dystanse betonowe

Dystanse betonowe są trwałe i wytrzymałe, co sprawia, że są odpowiednie do zastosowań w trudnych warunkach. Mogą być stosowane w przypadku, gdy konieczne jest utrzymanie ciężaru zbrojenia w miejscu, na przykład przy budowie dużych konstrukcji.

Korek betonowy – stosowany do stabilizowania prętów zbrojeniowych na płaskich powierzchniach. Ten dystans betonowy do zbrojenia wkleja się w otwór po ściągu za pomocą kleju lub żywicy epoksydowej w celu uzyskania szczelności. Spełnia wymogi mrozoodporności, wodoszczelności klasy betonu i nasiąkliwości.

3. Dystanse metalowe

Dystanse metalowe są wykonane z różnych rodzajów metalu, takich jak stal nierdzewna lub ocynkowana. Są wytrzymałe i mogą być stosowane w przypadku, gdy konieczne jest utrzymanie dużej ilości zbrojenia w odpowiedniej pozycji.

Dystanse stalowe, wykonane z drutu zbrojeniowego, pełnią istotną rolę w drugiej fazie budowy, służąc do stabilizacji zbrojenia górnego. Te metalowe podpórki są zazwyczaj dostępne w formie linearnych elementów. Kiedy występuje konieczność kontaktu z powierzchnią deskowania, warto zadbać o zabezpieczenie ich za pomocą plastikowych podpórek. Istnieją pewne zasady dotyczące umieszczania dystansów ze stali w betonie.

Ile dystansów należy umieścić?

Aby zapewnić odpowiednie wsparcie i równomierny rozkład zbrojenia, dystanse stalowe powinny być umieszczane w odstępach wynoszących 50 cm, co przekłada się na około 1-2 podpórki na każdy metr kwadratowy powierzchni. Ten odstęp pozwala na efektywne utrzymanie zbrojenia w odpowiedniej pozycji i minimalizuje ryzyko jego przesunięcia podczas procesu betonowania.

Dlaczego dystanse stalowe muszą być całkowicie zanurzone w betonie?

Ważne jest, aby dystanse ze stali były całkowicie zanurzone w betonie. To zabezpiecza je przed wpływem czynników atmosferycznych i korozją. Jeśli podpórki byłyby niewłaściwie osadzone i wystawione na działanie wilgoci, mogłyby ulec zniszczeniu, co mogłoby zagrażać trwałości konstrukcji. Dlatego dokładność i staranność przy układaniu dystansów są kluczowe.

W jakich odległościach należy układać dystanse metalowe?

Aby zachować odpowiedni odstęp między elementami stalowymi, zaleca się układanie ich w odstępie wynoszącym 50 centymetrów, co przekłada się na około 1 do 2 metrów kwadratowych na każdy metr kwadratowy powierzchni.

Ważne wskazówki:

Niektóre materiały, takie jak pustaki ceramiczne, kawałki wycięte z betonu komórkowego czy cegły, nie powinny być używane jako dystanse zbrojeniowe. Dzieje się tak dlatego, że te materiały są chłonne wodą i mogą ułatwiać dostęp pary wodnej do zbrojenia. To z kolei zwiększa ryzyko korozji i może wpływać negatywnie na trwałość konstrukcji.

Dystanse budowlane, czy to betonowe, metalowe czy plastikowe, są niezastąpionymi narzędziami w budownictwie. Pomagają utrzymać odpowiednie odległości i wymiary, co przekłada się na stabilność i jakość budynków. Dzięki różnym rodzajom dystansów można dostosować je do konkretnych potrzeb i warunków budowy. Bez tych pozornie małych narzędzi, proces budowy byłby znacznie bardziej skomplikowany i mniej precyzyjny. Dlatego dystanse budowlane zasługują na uznanie i docenienie za swoją rolę w branży budowlanej.