Najszybsze szalowanie – jak uzyskać maksymalną wydajność prac szalunkowych?

W branży budowlanej czas to pieniądz. Każda godzina spędzona na budowie przekłada się bezpośrednio na koszty pracy, logistyki oraz wynajmu sprzętu. Dlatego coraz większą uwagę przykłada się do przyspieszania procesów technologicznych – w tym jednego z kluczowych etapów robót żelbetowych, jakim jest szalowanie. W niniejszym artykule przyjrzymy się, na czym polega najszybsze szalowanie, jakie systemy to umożliwiają, jakie są ich ograniczenia oraz jak zoptymalizować tempo prac przy różnych typach konstrukcji.

Jakie systemy pozwalają na najszybsze wykonanie szalunków?

Nowoczesne systemy szalunkowe pozwalają znacznie skrócić czas wykonania robót w porównaniu z tradycyjnym deskowaniem. Do najwydajniejszych rozwiązań należą:

1. Systemy szalunków ramowych (np. mBox, MidiBox, FrBox, DBox, LBox, PERI TRIO, Doka Framax)
   • Zbudowane z dużych paneli.
   • Szybki montaż i demontaż dzięki połączeniom szybkozłącznym.
   • Wysoka dokładność geometryczna.
2. Systemy szalunków modułowych aluminiowych / plastikowych – wykonane z ABS
   • Lżejsze od stalowych, możliwe do montażu ręcznego.
   • Idealne do mniejszych obiektów lub miejsc trudnodostępnych.
3. Systemy szalunków przestawnych i przesuwnych
   • Stosowane np. przy budowie tuneli lub ustrojów nośnych na mostach
   • Raz ustawione, mogą być przesuwane do dalszego szalowania bez ponownego demontażu.
4. Systemy szalunków jednorazowych (np. kartonowe szalunki do słupów)
   • Minimalizują czas montażu i demontażu.
   • Ograniczają konieczność transportu z powrotem na plac budowy.
5. Systemy zintegrowane ze sprzętem (np. dźwigiem lub rusztowaniem)
   • Umożliwiają jednoczesne prace na wielu kondygnacjach
   • Umożliwiają zastosowanie systemów BHP zintegrowanych z szalunkami ściennymi i stropowymi.

Czy szybkość szalowania tych systemów jest równoważona jakimiś ograniczeniami?

Oczywiście – każde rozwiązanie technologiczne, choć może zwiększyć tempo robót, wiąże się z pewnymi kompromisami:

• Ilość sprzętu i ludzi na budowie – większe zasoby zwiększają tempo robót
• Koszty inwestycyjne – szybsze szalowanie często oznacza wyższy koszt zakupu lub wynajmu systemu.
• Logistyka – duże panele wymagają odpowiedniego sprzętu do transportu i podnoszenia.
• Dostępność – zaawansowane systemy mogą być niedostępne w mniejszych miejscowościach.
• Dostosowanie projektu – niektóre systemy wymagają określonego układu konstrukcji (modularności, powtarzalności).

Od czego zależy najbardziej szybkość szalowania poza umiejętnościami monterów?

Szybkość szalowania to złożona kwestia. Oprócz kompetencji załogi, istotne są:

• Szybkość łączenia elementów – im mniej połączeń i im prostsze zamki, tym krótszy czas montażu.
• Wielkość powierzchni elementów szalunkowych – większe panele pokrywają większy obszar w krótszym czasie.
• Zakres regulacji modułów – elastyczne systemy dopasowujące się do różnych geometrii pozwalają uniknąć czasochłonnych przeróbek.
• Warunki placu budowy – dostępność i ilość dźwigów, ilość cieśli, zbrojarzy, miejsce do składowania elementów, pogoda.
• Koordynacja z innymi pracami – zsynchronizowane działania różnych ekip minimalizują przestoje.
• Skomplikowanie konstrukcji do wykonania – proste ściany, szachty windowe, zakosy, belki podstropowe.

Co można uznać za szybkie szalowanie?

Szybkie szalowanie można określić jako uzyskanie maksymalnej efektywności kubaturowej lub powierzchniowej w jednostce czasu:

• Kubatura/h – np. ilość m³ betonu przygotowanego do zalania w ciągu jednej godziny pracy.
• m²/h – np. liczba m² powierzchni ścian, fundamentów lub stropów zaszalowanych w ciągu godziny.

Dla dużych projektów przemysłowych i inżynieryjnych efektywność mierzona w m²/h lub m³/h jest często kluczowym wskaźnikiem wydajności prac.

Co trzeba mieć, aby wykonać najszybciej szalunki?

Aby osiągnąć najszybsze szalowanie, potrzebne są:

• Nowoczesny system szalunkowy – dostosowany do konkretnego typu konstrukcji.
• Doświadczona brygada montażowa – znajomość systemu przyspiesza każdą operację.
• Odpowiednie zaplecze logistyczne – dostępność dźwigu, miejsca na składowanie i przygotowanie elementów.
• Dokładny projekt technologii robót – określenie kolejności, harmonogramu i potrzeb materiałowych.
• Dobre planowanie dostaw – minimalizacja przestojów wynikających z braku elementów.

Jakie są sposoby na szybkie szalowanie poszczególnych elementów budynków?

Szybkość szalowania zależy również od rodzaju konstrukcji. Inaczej przebiega szybkie szalowanie ścian, inaczej fundamentów czy schodów.

Szybkie szalowanie ścian:

• Użycie systemów ramowych z dużymi panelami.
• Zautomatyzowane ściągacze – przyspieszają łączenie elementów.
• Systemy zintegrowane z dźwigiem – jedno podniesienie pozwala na zaszalowanie kilku metrów kwadratowych.
• Powtarzalność – projekty z dużą ilością identycznych ścian znacząco skracają czas.

Szybkie szalowanie fundamentów:

• Systemy szalunków jednoczęściowych lub przesuwanych.
• Zastosowanie gotowych narożników i łączników – przyspiesza składanie.
• Wstępne prefabrykowanie części szalunku – np. stalowe formy fundamentowe.

Szybkie szalowanie schodów:

• Używanie prefabrykowanych elementów biegów schodowych i spoczników.
• Gotowe stopnice i szalunki kształtowe.

Szybkie szalowanie stropów:

• Systemy deskowania stropowego (np. PERI SKYDECK, Doka Dokadek, Ulma CC4, Hunnebeck Topeck).
• Zastosowanie głowic opadających pozwala na wcześniejsze rozszalowanie.
• Panelowe systemy stropowe umożliwiają zaszalowanie dużych powierzchni przy minimalnej liczbie podpór.
• Zautomatyzowane wieże podporowe – skracają czas montażu i zwiększają bezpieczeństwo.

Podsumowanie

Najszybsze szalowanie to efekt synergii nowoczesnych technologii, doświadczonego personelu i przemyślanej organizacji placu budowy. Wybór odpowiedniego systemu szalunkowego, dostosowanego do rodzaju konstrukcji i warunków lokalnych, pozwala na skrócenie czasu realizacji robót nawet o kilkadziesiąt procent. Choć szybkie szalowanie często wymaga większych inwestycji początkowych, w ujęciu globalnym przekłada się na znaczne oszczędności i wyższą jakość realizacji.

Dzięki odpowiedniemu planowaniu i wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań możliwe jest osiągnięcie wysokiej efektywności przy zachowaniu bezpieczeństwa i precyzji wykonania – co stanowi fundament każdej udanej inwestycji budowlanej.